“เครียดลงกระเพาะ” โรคฮิตที่อย่ามองข้ามความเครียด คือ จุดเริ่มต้นของโรคร้าย

   อาการปวดท้อง เมื่อได้รับการวินิจฉัยแล้วว่าไม่ใช่โรคกระเพาะ และไม่ได้มีสาเหตุมาจากการกินอาหารไม่ตรงเวลา (ไม่มีแผลที่กระเพาะอาหาร) แต่เป็นการสั่งการของสมอง อาการแบบนี้เรียกว่า “เครียดลงกระเพาะ” ยิ่งเครียดก็ยิ่งกระตุ้นให้กระเพาะอาหารเกิดการบิดตัว และหลั่งน้ำย่อยออกมามากกว่าปกติ ทำให้เมือกในกระเพาะอาหารเสียสมดุลและเกิดการระคายเคืองในช่องท้องได้ จึงเห็นได้ชัดว่าความเครียด ไม่ได้ส่งผลร้ายต่อจิตใจเพียงอย่างเดียว แต่ยังส่งผลต่อปัญหาสุขภาพกายของเราได้เลยทีเดียว

     ดังนั้น หากรู้สึกว่าตัวเองเครียดมากเกินไป ควรหากิจกรรมที่ช่วยผ่อนคลายความเครียด ผ่อนคลายตัวเอง เช่น ออกกำลังกาย อ่านหนังสือ ฟังเพลง  วาดรูป ปลูกต้นไม้ นั่งสมาธิ ทำอาหาร หรือหางานอดิเรกที่ตัวเองชื่นชอบ  เพื่อช่วยลดความเครียด และการวิตกกังวล

6 วิธีเด็ดขจัดความเครียด

     แก้ไขที่สาเหตุของความเครียด เราต้องหาสาเหตุว่ามาจากเรื่องอะไร คนส่วนใหญ่มักจะปล่อยให้ตัวเองเครียดอยู่อย่างนั้น จนไม่ได้แก้ไขและกลายเป็นโรคเรื้อรังในที่สุด  เหมือน “โรคเครียดลงกระเพาะ” ดังนั้น ในการพิชิตความเครียดตามแบบฉบับของนักจิตวิทยา มี 6 วิธีง่ายๆ คือ

1. สังเกตตนเอง

     เรากำลังโมโห เหวี่ยงวีน เกรี้ยวกราด  หัวร้อนกับเรื่องใดเรื่องหนึ่งอยู่หรือไม่  หรือมีอาการรับประทานข้าวได้น้อยลง ขับถ่ายยาก นอนไม่หลับ ฯลฯ อยู่หรือไม่ เพราะอาการที่ร่างกายแสดงออกเหล่านี้ เป็นสัญญาณบอกเราว่า เรากำลัง “มีความเครียด” หากเราสังเกตและสำรวจได้เร็ว เราก็สามารถผ่อนคลายและรับมือกับความเครียดของเราได้เร็ว รู้จักสงบลงได้เร็วขึ้น ปล่อยปลดความเครียดออกไปได้เร็วขึ้น

2. ผ่อนคลายจิตใจ

     การผ่อนคลายจิตใจมีหลากหลายวิธี วิธีที่นักจิตวิทยาแนะนำ และเป็นวิธีที่ง่ายที่สุด คือ ควบคุมลมหายใจ “สูดลมหายใจเข้า ปล่อยลมหายใจออกยาวๆ” ถ้าเราหายใจช้าลง และลึกขึ้น ร่างกายของเราก็จะได้รับออกซิเจนแบบมีคุณภาพ ทำให้ใจเย็นลง สมองปลอดโปร่ง มีสติในการคิดแก้ไขปัญหาได้ดีขึ้น และความเครียดก็จะสามารถลดลงได้ตามลำดับ

3.  หากิจกรรมที่ชื่นชอบ มีความสุข

     เราควรไปทำกิจกรรมที่ทำให้เรารู้สึกสดชื่น มีความสุข สนุกสนาน เช่น ไปช็อปปิ้ง ไปเที่ยวตามสถานที่ต่าง ๆ ที่เราอยากไป  ทะเล ภูเขา   หรือ ไปดูหนัง ฟังเพลง ออกกำลังกาย นั่งชิว ๆ ในคาเฟ่ ทานอาหารในร้านที่บรรยากาศดี ๆ อ่านหนังสือเพื่อผ่อนคลาย การหาเวลาให้ตัวเองได้ทำกิจกรรมที่ชอบเหล่านี้  เพื่อลดความเครียดที่เกิดขึ้นได้

4. หาสาเหตุ และหาหนทางแก้ไข

     เราต้องหาสาเหตุของความเครียดว่ามาจากไหน เกิดเพราะอะไร   เช่น จากงาน จากหัวหน้างาน จากเพื่อนร่วมงาน ลองปรึกษาหารือกับผู้บริหารองค์กร ในการปรับเปลี่ยนหรือโยกย้าย ก็ช่วยผ่อนคลายความเครียด  เพื่อหาหนทางการแก้ไขความเครียดที่สะสมออกไป หรือความเครียดเกิดจากครอบครัว คู่ครอง ก็อาจจะลองจับมือกันไปหานักจิตวิทยา เพื่อทำจิตบำบัดครอบครัว คู่ครอง ในการหาทางออกร่วมกัน เป็นต้น

5. ระบายกับเพื่อนสนิท คนที่เราไว้ใจ

    หากเรามีเพื่อนสนิทที่เข้าใจเรา ก็เปิดใจเล่าให้คนที่สนิทใจฟังได้ เพื่อผ่อนคลายเรื่องราวที่ทำให้เราเครียด แม้ว่าผู้ที่รับฟังจะไม่สามารถช่วยอะไรเราได้ในขณะนั้น แต่การแบ่งปันเรื่องราวให้คนที่ไว้ใจฟัง และมีคนรับฟังอย่างตั้งใจ ก็ทำให้เรารู้สึกว่ามีคนเข้าใจ มีคนที่เกิดความรู้สึกร่วมไปกับเรา แต่ในกรณีที่มีความทุกข์ใจแต่ไม่รู้จะเล่าให้ใครฟัง ก็สามารถเล่าให้จิตแพทย์หรือนักจิตวิทยาฟังได้

6. ขอคำปรึกษาจากจิตแพทย์

     วิธีแก้ไขที่ดี คือ การรักษา ควรพบแพทย์เฉพาะทางเพื่อเข้ารับการตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติม เพื่อหาสาเหตุและรับการรักษาอย่างถูกวิธี  ซึ่ง  รพ. BMHH มีจิตแพทย์เฉพาะทางและนักจิตวิทยาที่พร้อมให้บริการอยู่เสมอ

ลองเช็กอาการเหล่านี้ว่าเราเป็น โรคเครียดลงกระเพาะหรือไม่

· ปวดท้องบริเวณลิ้นปี่ ตอนท้องว่าง

· เสียดหน้าอก อาหารไม่ย่อย

· รู้สึกคลื่นไส้ อาเจียน

· แน่นท้อง ท้องอืด เรอเหม็นเปรี้ยว

· นอนไม่หลับ นอนหลับไม่สนิท

วิธีป้องกันโรคเครียดลงกระเพาะ

· ต้องไม่เครียด

· ทานอาหารให้ตรงเวลา และครบทั้ง 3 มื้อ ปริมาณอาหารในแต่ละมื้อต้องไม่มากเกินไป

· ไม่ทานอาหารรสจัด

· เลี่ยงของมัน ของทอด  อาหารที่ย่อยง่าย ๆ เช่น เนื้อปลา

· ออกกำลังกายสม่ำเสมอ

· งดแอลกอฮอล์

     วิธีป้องกัน โรคเครียดลงกระเพาะที่ดีที่สุด คือ การเอาตัวเองออกมาให้พ้นจากความเครียดให้ได้มากที่สุด ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการทำงานและการใช้ชีวิตประจำวัน เพื่อจะไม่เสี่ยงกับโรคเครียดลงกระเพาะ 

    บทความโดย พญ.อริยาภรณ์ ตั้งชีวินศิริกูล จิตแพทย์ โรงพยาบาล BMHH – Bangkok Mental Health Hospital