หยุดวงจร HIV เริ่มที่เรา! แพทย์ชี้ทุกภาคส่วนต้องร่วมมือ เร่งสร้างความเข้าใจ-ป้องกันถูกวิธี ลดการแพร่ระบาด

     กรกฎาคม เดือนแห่งการรณรงค์ตรวจเอชไอวี ท่ามกลางตัวเลขผู้ติดเชื้อเอชไอวีรายใหม่ที่พุ่ง     ต่อเนื่อง โดยเฉพาะในกลุ่มวัยรุ่น แพทย์เตือนต้องเร่งสร้างความตระหนักรู้ในการป้องกันอย่างจริงจัง ใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้ง และเข้าถึงยาเพร็พ (PrEP) ที่ลดโอกาสการติดเชื้อได้ถึงมากกว่า 90% เพื่อหยุดวงจรการแพร่ระบาด และสร้างสังคมปลอดภัย

     รองศาสตราจารย์ นายแพทย์โอภาส พุทธเจริญ รองผู้อำนวยการศูนย์วิจัยโรคเอดส์และโรคติดเชื้อ สภากาชาดไทย หัวหน้าสาขาวิชาโรคติดเชื้อ ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และประธานฝ่ายวิชาการสมาคมโรคเอดส์แห่งประเทศไทย กล่าวว่า สถานการณ์การติดเชื้อเอชไอวี (HIV) ในประเทศไทยมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยพบผู้ติดเชื้อรวมกว่า 5 แสนคน สาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากขาดการป้องกันและไม่มีความรู้เกี่ยวกับวิธีการป้องกันที่ถูกต้อง

     “ผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่ายจึงควรเร่งสร้างความตระหนักรู้แก่ประชาชนกลุ่มที่มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ ให้รู้ทันความเสี่ยงและเตรียมป้องกันตัวเองล่วงหน้า เพราะโรค HIV เป็นโรคที่ป้องกันได้ ไม่ว่าการใช้ถุงยางอนามัยหรือการใช้ยาเพร็พ หรือ PrEP (Pre-Exposure Prophylaxis) ซึ่งเป็นยาต้านไวรัสป้องกัน”ก่อน”การมีความเสี่ยง ช่วยป้องกันการติดเชื้อ HIV ซึ่งเป็นอีกวิธีที่ช่วยป้องกันการแพร่ระบาดได้อย่างมีประสิทธิภาพ”

สำหรับยาเพร็พ คือ ยาต้านไวรัสป้องกันการติดเชื้อก่อนที่บุคคลนั้นจะสัมผัสกับเชื้อ โดยมีทั้งรูปแบบยากินและยาฉีดป้องกันระยะยาว รูปแบบยาเพร็พมีให้เลือกตามความสะดวกและความเหมาะสมของแต่ละบุคคล ถือเป็นวิธีการป้องกันที่มีประสิทธิภาพและได้รับการยอมรับในวงการแพทย์ทั่วโลก

เหมาะสำหรับผู้ที่มีความเสี่ยงสูงต่อการติดเชื้อ เช่น ผู้ที่มีคู่นอนติดเชื้อ HIV ที่ไม่ทราบสถานะของการรักษา หรือผู้ที่มีคู่นอนหลายคนหรือคู่นอนที่มีโอกาสมีเชื้อเอชไอวี โดยสามารถรับคำปรึกษา            วิธีป้องกันด้วยการกินหรือฉีดยาเพร็พอย่างถูกวิธีจากแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพ

      “สถานการณ์ HIV วันนี้ไม่ใช่แค่เรื่องของบุคคลใดบุคคลหนึ่ง แต่คือวิกฤตสุขภาพที่ทุกฝ่ายต้องร่วมกันรับมือเราจำเป็นต้องสร้างความเข้าใจ ลดการตีตรา และเปิดโอกาสให้ทุกคนเข้าถึงการป้องกันและการรักษาอย่างเท่าเทียม ไม่ว่าจะเป็นภาครัฐ ภาคเอกชน บุคลากรทางการแพทย์ สื่อมวลชน รวมทั้งครอบครัว ต่างมีบทบาทสำคัญในการสร้างสังคมที่ปลอดภัย ปราศจากการแพร่ระบาดของเชื้อ HIV เสริมสร้างความมั่นคงในระบบสุขภาพไทย” 

    ข้อมูลล่าสุดของกรมควบคุมโรค รายงานสถานการณ์การติดเชื้อในประเทศไทย ปี 2568 ว่า มีจำนวนผู้ติดเชื้อสะสมรวม 547,556 คน และมีผู้ติดเชื้อรายใหม่ 13,357 คน โดยผู้ติดเชื้อรายใหม่ส่วนใหญ่เป็นกลุ่มอายุ 25-49 ปี และพบว่าประมาณ 1 ใน 5 ของผู้ติดเชื้อเอชไอวีรายใหม่เป็นกลุ่มเยาวชนอายุ 15-19 ปี โดยร้อยละ 97 ของผู้ติดเชื้อรายใหม่ ติดเชื้อจากการมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน รวมถึงผู้ติดเชื้อส่วนใหญ่ไม่ทราบสถานะการติดเชื้อของตนเอง ส่งผลให้ไม่ได้เข้าสู่ระบบการรักษาและอาจถ่ายทอดเชื้อ HIV ไปสู่คู่นอนได้โดยไม่รู้ตัว